Verandermanagement: vallen, opstaan en weer doorgaan
Een reorganisatie, de overgang naar hybride werken, nieuwe werkprocessen of een digitale transformatie. Zo maar een aantal voorbeelden van veranderingen waar menig organisatie mee te maken krijgt. Want organisaties staan, net als de wereld om ons heen, nooit stil. En dat vraagt om goed verandermanagement. Een succesvolle verandering gaat niet vanzelf. Integendeel, een succesvol verandertraject is niet gemakkelijk. Je dient rekening te houden met verschillende stakeholders, er moet een haalbaar plan zijn dat opgedeeld is in logische fases en last but not least moet je medewerkers meekrijgen. Vaak is het een kwestie van vallen, opstaan en weer doorgaan. En die uitdaging is precies wat het vak zo leuk maakt.
Top-down en bottom-up veranderingen
Als manager ben je de spin in het web als het aankomt op veranderingen. Enerzijds moet jij de ideeën die de directie heeft bedacht tot uitvoer brengen op de werkvloer. Dat vereist de juiste communicatievaardigheden waarmee je medewerkers enthousiasmeert. Daarnaast komen er ook ideeën vanaf de werkvloer, die jij vervolgens moet vertalen naar een helder plan. Dit vraagt om een kritische en strategische blik waarmee je de toekomstbestendigheid van bepaalde ideeën in kaart brengt. En natuurlijk uitwerkt hoe deze effectief in de praktijk kunnen worden gebracht om bedrijfsprocessen te optimaliseren.
Mens versus plan
Bij veranderingen binnen organisaties heb je altijd te maken met een bedrijfsmatig en een menselijk aspect. Jij bent het aanspreekpunt voor beide kanten, en dat kan best nog weleens schuren. Enerzijds moet de verandering een positief resultaat opleveren voor de business of organisatie. Anderzijds moet je mensen meekrijgen om de verandering daadwerkelijk succesvol door te voeren. Als manager staan er daarom twee vaardigheden centraal:
- Haalbare en toekomstbestendige plannen opstellen;
- Persoonlijke aandacht en heldere communicatie.
Als manager moet je hier continu tussen schakelen. Dit klinkt wellicht vanzelfsprekend, maar in de praktijk gaat het hier vaak mis. Een plan is dan bijvoorbeeld tot in de puntjes uitgewerkt, maar medewerkers zijn hier helemaal niet in meegenomen. Dan komt de verandering koud op hun dak en is het lastig hen hierin mee te krijgen. Of andersom: medewerkers zijn razend enthousiast maar de plannen zijn onhaalbaar waardoor er weinig van terecht komt, met teleurstelling als gevolg. Naast een goed doordacht plan, valt of staat een succesvol verandertraject dus bij heldere communicatie. Wees transparant over wat je wel gaat doen, maar vooral ook over wat je níet gaat doen. Vertel ook duidelijk waarom dit het geval is en betrek de juiste stakeholders op het juiste moment. Dat creëert begrip en voorkomt teleurstelling.
Van weerstand naar draagvlak
Hoe goed doordacht een verandertraject ook is en hoe duidelijk je hier ook over communiceert, weerstand is – in meer of in mindere mate – onlosmakelijk verbonden met verandering. Dat komt omdat we te maken hebben met mensen en gevoelens. Om een verandertraject succesvol door te voeren, is het van belang om verschillende soorten weerstand te herkennen en hierop te anticiperen. Een medewerker die niks zegt, kan minstens net zo veel weerstand ervaren als een medewerker die wel heel uitgesproken zijn of haar onvrede deelt.
Als manager moet je met de verschillende vormen van weerstand kunnen omgaan en weten hoe je dit omzet naar draagvlak. Hier is geen standaard truc voor, want iedere organisatie, iedere afdeling en ieder individu is anders. De juiste kennis en vaardigheden bezitten is daarom cruciaal. Daarnaast speelt persoonlijke aandacht een grote rol. Informeer mensen en betrek ze. Interesseer je ook voor de verschillende standpunten, toon empathie en kijk waar je tegemoet kunt komen. Weet wat er speelt en houd hier waar mogelijk rekening mee. Zorg dat je nooit het menselijke aspect van de verandering uit het oog verliest.
Verschillende leiderschapsstijlen
De verschillende fases in een verandertraject vragen ook om verschillende soorten leiderschap. Zet daarom regelmatig een stapje terug en vraag jezelf af wat er op dat moment van jou nodig is. Vraagt het verandertraject meer om iemand die samenwerken centraal stelt, of om iemand die bovenop de processen en planning zit? Hebben medewerkers meer behoefte aan een coach of een leider? Heb aandacht voor wat er om je heen gebeurt en pas je waar nodig aan.
Opleiding voor verandermanagement
Een verandertraject tot een succes brengen is niet gemakkelijk. Er is geen standaard trucje voor, maar vraagt om de juiste kennis en vaardigheden. Staat het eerste verandertraject voor de deur en kun je wel wat hulp gebruiken? Of misschien heb je al meerdere trajecten afgerond maar verdiep je je graag wat verder in de theorie. Bij ISBW bieden we verschillende opleidingen aan op het gebied van verandermanagement. Zowel op HBO als op Post HBO-niveau. Daarin staan altijd jouw persoonlijke doelstellingen centraal. Zo word jij nóg beter in je werk. Denk bijvoorbeeld aan:- Post HBO Management van Verandering
- Post HBO Organisatiegedrag en Verandering
- Post HBO Projectmatig Veranderen