Gepromoveerd tot manager? Dit moet je zo snel mogelijk afleren.

Door ISBW-directeur Martin van der Groep 

Proficiat! Vanwege jouw uitstekende prestaties in je voorgaande positie, ben je nu gepromoveerd tot manager. Waar je voorheen een collega was, geef je nu leiding aan een team of afdeling. Deze nieuwe rol is zowel boeiend als uitdagend. Jouw ambitie heeft zich uitbetaald, en het is nu aan jou om ook in deze leidinggevende functie te excelleren. 

Leidinggeven is echter geen eenvoudige taak en vereist meer dan alleen ambitie, vakinhoudelijke kennis en goede bedoelingen. Het vinden van een evenwicht tussen je nieuwe autoriteit en het behouden van een vriendschappelijke relatie met de collega's die je nu leidt, is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Als startend leidinggevende zijn er diverse valkuilen waar je in kunt trappen. Vergeet niet om hier tijdig op bedacht te zijn en bewust stil te staan bij deze uitdagingen. 

De hoogte van jouw lat verschilt van die van anderen 

De overgang van een gelijke positie naar een leidinggevende rol kan een verraderlijke reis zijn. Een veelvoorkomende valkuil is het creëren van onrealistische verwachtingen voor het team waar je nu leiding aan geeft. Het is van vitaal belang om de verwachtingen realistisch te houden en begrip te hebben voor de verschillende tempo’s waarop teamleden werken. Jij bent niet voor niets manager geworden. Daarvoor heb je een zekere ambitieuze energie nodig en bovendien moeten je prestaties opvallend genoeg zijn in positieve zin om überhaupt door te kunnen groeien. Niet iedereen in jouw team kan, wil of zou moeten presteren op datzelfde niveau. 

Een overdreven focus op perfectie kan leiden tot stress en demotivatie, wat automatisch de prestaties en resultaten binnen je afdeling ten nadele komt. Het is niet ongewoon om als kersverse manager ijverig te zijn in je nieuwe verantwoordelijkheid om het beste uit je team te halen. Maar dat betekent niet dat iedereen een kopie moet worden van de bovengemiddelde prestaties die jij zelf als werknemer leverde.  

Toen ik zelf in 2007 voor het eerst een managementfunctie bekleedde, was er niemand die mij hiervoor waarschuwde. Het projecteren van mijn eigen drive en maatstaven op mijn team werd zeker niet altijd in dank afgenomen. Het begrijpen van de capaciteiten van elke individuele collega was een proces, maar heeft uiteindelijk niet alleen de sfeer verbeterd, maar ook de prestaties. 

Vergeet niet te delegeren 

Een grote uitdaging die hierop aansluit is vaak de neiging om alles zelf te willen doen. Als werknemer had je vooral een uitvoerende functie, maar die verantwoordelijkheid verschuift wanneer je doorgroeit naar een leidinggevende positie. De kunst van effectief leiderschap omvat het vermogen om te delegeren. In plaats van vast te houden aan taken die je voorheen zelf deed, is het essentieel om verantwoordelijkheden te verdelen.  

Dit kan lastig zijn, vooral omdat jouw eigen lat misschien veel hoger lag dan die van je teamgenoten. Maar het loslaten van controle is geen teken van zwakte, maar eerder een teken van intelligent management. Het stelt het team in staat om te groeien en zelfstandig beslissingen te nemen. 

Jij bent nu aan de leiding, maar vermijd autoritair gedrag 

Een andere valkuil is het aannemen van een autoritaire houding. Leiderschap betekent niet dat je boven anderen staat. Als manager moet je beslissingen nemen en verantwoordelijkheid dragen, maar je wilt niet dat je team je ziet als een onbenaderbare 'baas'. Jouw nieuwe positie kan bovendien gevoelig liggen bij collega’s die jouw ambitie om leidinggevende te worden deelden. Ook als er collega’s in je team zitten die langer in dienst zijn dan jij, kan dit voor wrijving zorgen wanneer je opeens autoritair gedrag naar hen vertoont.  

Wrijvingen zijn misschien überhaupt niet te voorkomen, maar je mag ze ook zeker niet negeren. Bespreek jouw nieuwe positie met je medewerkers en luister naar de zorgen die zij hier misschien over hebben. 

Uiteraard geldt hetzelfde voor de andere kant van deze weegschaal. Je was voorheen een directe collega, maar dat ben je nu niet meer. Het delen van informele momenten met het team is waardevol voor het opbouwen van relaties, maar het is even belangrijk om in jouw leidinggevende positie professionele grenzen te handhaven. Het behouden van respect en afstand wanneer nodig, draagt bij aan een gezonde werkomgeving. 

Feedback dient zowel eerlijk als opbouwend te zijn 

Eén van de belangrijkste nieuwe taken die je als leidinggevende erbij krijgt is het coachen van je team. Jij bent nu verantwoordelijk voor de resultaten die zij leveren en hebt er belang bij dat iedereen goed zijn werk kan én wil doen. Dat betekent ook dat je constructieve, nuttige feedback moet geven wanneer iemand niet aan de verwachtingen voldoet. Iemand op prestaties beoordelen, ook wanneer deze onvoldoende zijn, is een oncomfortabele barrière waar je doorheen moet.  

Natuurlijk wil je dat jouw teamleden jou een prettige manager vinden. Bovendien kan het je persoonlijk raken om een collega waar je een goede band mee hebt slecht nieuws te vertellen. Negeer deze gevoelens niet en wees hier open over met je team. Creëer ruimte voor de gevoelens van een ander, zodat je niet de indruk wekt dat je hun persoonlijke belangen uit het oog verloren bent omwille van de te leveren resultaten. 

Een goede balans is essentieel 

De overgang van collega naar leidinggevende vereist niet alleen aanpassingen in het begin, maar ook voortdurende bewustwording en aanpassing aan de veranderende behoeften van het team. Het vermijden van valkuilen, zoals het aannemen van een autoritaire houding, het begrijpen van het belang van delegeren, en het verstrekken van eerlijke feedback, vormen de essentie van effectief management. 

Het vinden en behouden van deze balans is cruciaal voor een beginnende manager. Het is een doorlopende reis van balanceren, leren en groeien. Naarmate je leiderschap zich ontwikkelt, groeit ook het begrip van de complexiteit van het leiden van een team. Het gaat niet alleen om het beheren van taken, maar ook om het inspireren en ontwikkelen van individuen binnen het team. 

Als je praktische handvatten zoekt om als leidinggevende succesvol van start te gaan, biedt onze Training Startend Leidinggevende voor jou een uitkomst. Deze training helpt je als nieuwe leidinggevende om jezelf te positioneren als een prettige én effectieve manager.