Manage eerst jezelf maar eens

Je bent ooit, misschien nog niet zo heel lang geleden, voor het eerst gepromoveerd naar de functie van manager. Gefeliciteerd! Maar hoe doe je dat eigenlijk, effectief managen? Misschien vraag je je af wat nou eigenlijk de beste manier is om anderen te sturen, helpen, inspireren, beoordelen, corrigeren, uitdagen, ontwikkelen of aanspreken. Wat al deze belangrijke dingen met elkaar gemeen hebben? Het begint bij jou. Dus manage eerst jezelf maar eens.

Het klinkt misschien wat contra-instinctief, dat je rol als manager vooral bij jezelf begint. Want je was al verantwoordelijk voor je eigen werk, dus dat is niet nieuw. Het is juist de verantwoordelijkheid voor de prestaties van anderen, van je team, die erbij gekomen zijn. Dus niet hét moment om heel druk met jezelf te zijn, denk je misschien. Want je wilt juist voor anderen het verschil maken en je verantwoordelijkheid nemen.

Waarnemen

‘Manage eerst jezelf maar eens’ betekent niet dat je jezelf belangrijker maakt dan anderen. Integendeel. Het betekent zo scherp mogelijk waarnemen wat je doet, en wat het effect daarvan is op anderen. Alleen zo kun je je impact voor je team zo groot mogelijk maken. Maar jezelf scherp waarnemen is lastiger dan het lijkt, want je woont nu eenmaal in jezelf. Dat betekent dat je elke situatie, elke interactie met mensen uit je team ervaart vanuit jouw positie, vanuit jouw gedachten en emoties, jouw voorkeuren en oordelen. 

En we denken nogal makkelijk in oordelen. Bijvoorbeeld als je eerst lid was van het team dat je nu managet. Eerst was je een van hen, en nu ben je ineens de chef. Ben je dan geneigd je terughoudend op te stellen, omdat je niet de indruk wilt wekken dat je jezelf ineens heel wat vindt? Of omdat je aanvoelt dat het voor die ene collega die ook graag promotie wilde het wel heel vervelend kan zijn om nu ineens aan jou te rapporteren? Of beweeg je eerder de andere kant op, omdat je vindt dat je als eindverantwoordelijke nou eenmaal doortastend moet zijn? Of denkt dat het topmanagement dat van je verwacht?

IJzersterke argumenten

Dit kunnen best lastige situaties zijn. Het doel is niet om je oordelen of emoties uit te schakelen (spoiler alert: dat kan niet), maar om het te zien voor wat het is: een oordeel of een emotie. Het menselijk brein is namelijk erg creatief en creëert graag een mooie rationele verhaallijn om je aan vast te houden. Om de keuzes die gedreven worden vanuit je onderbuik van passende argumenten te voorzien. Bijvoorbeeld met de gedachte “dat het natuurlijk ook wel goed is voor de ontwikkeling van je teamleden als je ze ruimte geeft en er niet te kort bovenop zit”. Of juist door te concluderen dat “het klantbelang toch echt voorrang heeft boven persoonlijke emoties van je teamleden, zodat je nu moet doorpakken; je zit niet voor niks op die plek.” 

Die argumenten kunnen allemaal waar en terecht zijn. En daar gaat het niet om. De vraag is wat nou echt de reden is dat je een bepaalde keuze maakt, wat jou daarin drijft. Ben je misschien onzeker over de vraag of je het allemaal wel goed doet? Prima, dan is dat waar je mee moet dealen. Wil je graag gezien worden voor je talent of je persoonlijkheid? Ook niks mis mee, dan is dat goed om te zien. Wil je diep vanbinnen bewijzen dat je ertoe doet en slim bent? Het kan allemaal. Het wegredeneren van je keuzes kan het beter leren kennen van jezelf juist in de weg staan. Dan kun je in discussies terechtkomen over de inhoud van de argumenten, maar dat zijn achterhoedegevechten. Daar gaat het voor jou niet om. Het gaat om jouw onderliggende drijfveren. Die wonen in je onderbuik, niet in je hoofd. 

Maar hoe dan?

Dus wat kun je doen? Hoe krijg je meer zicht op wat jou drijft? In elk geval niet door er nog harder over na te denken. Maar nadenken kan wel een gevoel van controle geven. Gedreven door de aanname dat als je maar alle informatie hebt en de opties goed tegen elkaar afweegt, de enige en totale waarheid zich vanzelf aan jou ontvouwt. Maar zo werkt het niet. Sterker nog: te veel denken kan juist onderdeel van jouw uitdaging zijn. ‘A problem cannot be solved at the same level of consciousness that created it’, zei Albert Einstein al.

Maar wat dan wel? Probeer vooral de ruimte te nemen om dingen te ontdekken, te experimenteren. Vanuit openheid en nieuwsgierigheid. Nieuwsgierigheid naar jezelf, zonder oordeel vooraf over wat een goede uitkomst is en wat niet. Je ontwikkelt je als mens, en dus als manager, door steeds nieuwe opties aan je gedragsrepertoire toe te voegen. Een experiment is niet alleen succesvol als het alle gevolgen heeft waar je op hoopte. Pakt het anders uit dan je had verwacht? Dan weet je in elk geval dat dat niet werkt voor jou. Wat kun je ervan leren? Wat neem je mee, wat zou je anders kunnen doen? Wat wil je delen?

Sterk persoonlijk leiderschap is een essentiële eigenschap voor elke manager. Want hoe kun je goed leidinggeven aan een team, als je jezelf niet eerst goed leert kennen? Met de HBO Training Persoonlijke Effectiviteit en Communicatie ontwikkel je inzicht in je eigen leiderschapskwaliteiten en communicatiestijl en leer je hoe je een positief effect kunt hebben op je werknemers. 

Een bewuste open houding naar jezelf zal zich ook vertalen naar je team en de relatie met je teamleden. Zeker als je je eigen dilemma’s, jouw eigen uitdagingen met hen deelt. Niet omdat je slap bent, maar juist vanuit kracht. Want het vraagt echt leiderschap om dat op een goede manier te doen. Een open, nieuwsgierige houding geeft vertrouwen omdat het jou als geheel persoon laat zien. Niet alleen het zogenaamd besluitvaardige stukje. Dat nodigt ook anderen uit te experimenteren, te leren en te groeien. En daar was het allemaal om begonnen.

Over Raymond

Raymond de Looze (1976) is bedrijfskundige en jurist, die zich na een internationale projectencarrière volledig richtte op zijn ware passie: de ontwikkeling van mensen. Hij is auteur van Hoe je de beste versie van jezelf wordt – en waarom je dat vooral niet moet willen. Eerder schreef hij DIY Goeroe. Naast schrijver is hij medeoprichter van Double-OO, dat professionele organisaties helpt hun goede mensen langer vast te houden. 

Beluister de podcast

In onze managementpodcast ‘En opeens ben je manager’ praat host Sander Denneman met jonge én ervaren managers over hun eerste stappen als leidinggevende. En voor duiding, inzichten en theorie schuift er iedere week ook een managementexpert aan. In de aflevering ‘Manage eerst jezelf maar eens.. ‘ spreekt Sander met zijn gasten Dineke van den Braak (Group Sales Director bij Ambitious People) en Raymond de Looze (adviseur en auteur) over persoonlijk leiderschap. Want, kun je wel effectief managen als je niet weet wie je bent en waar je voor staat? Maar hoe doe je dat nou, jezelf leren kennen? 

Je vindt de podcast ‘En opeens ben je manager’ (aflevering: ‘Manage eerst jezelf maar eens…’) op onze podcastpagina.