Hoeven managers alleen nog maar te juichen langs de zijlijn?

“Ik ben de manager, dus ik maak de regels”, oftewel de ‘command-and-control’-leiderschapsstijl heeft in veel organisaties plaatsgemaakt voor andere vormen van leiderschap. Denk aan dienend, participerend en mensgericht. Het is tegenwoordig de trend dat de manager het positieve benadrukt, prestaties erkent en vertrouwen heeft in het kunnen van de medewerkers. Als manager is het jouw taak om aan te moedigen en te motiveren. Maar is dat de heilige graal? 

‘Jouw taak is om te doen wat ik zeg’ 

De manager die de ‘command-and-control’-stijl hanteert wordt ook wel de directieve manager genoemd. Deze manager is resultaatgericht, geeft instructies en legt de nadruk op de juiste uitvoering. Medewerkers krijgen het te horen als ze het verprutsen; fouten worden niet gewaardeerd. Als ze niets horen, betekent het dat het goed gaat. Wanneer beleid wordt opgesteld, gaat een directieve manager ervan uit dat medewerkers dit volgen zonder het aan de kaak te stellen.  

Deze leiderschapsstijl wordt tegenwoordig als achterhaald bestempeld. Waarom? Omdat de kans minimaal is dat medewerkers doen wat de manager zegt. Zeker de jongere generaties op de arbeidsmarkt zitten hier niet op te wachten. Zij hebben behoefte aan autonomie; een leider die over hun schouder meekijkt schrikt hen af. 

De medewerker heeft de touwtjes in handen  

Maar wat is voor een medewerker dan wel belangrijk? Daar is geen eenduidig antwoord op, want het is mede afhankelijk van de cultuur en het beleid binnen organisaties. Participatief leidinggeven is hier een voorbeeld van, waarbij medewerkers worden betrokken in de besluitvoering. Ze denken mee over zaken als innovatie en bedrijfsprocessen en worden gestimuleerd om zelf initiatieven te nemen.  

Een ander voorbeeld is democratisch leiderschap, waarbij medewerkers met elkaar discussiëren om tot een eenduidig antwoord te komen. Dienend leiderschap gaat nog een stap verder; de manager stelt zich hierbij dienstbaar op richting de medewerkers. In ieder geval past een mensgerichte stijl, waarbij de aandacht uitgaat naar begeleiden en stimuleren, in de huidige tijdsgeest.  

Inspireren, delegeren of aanmoedigen? 

Maar sta je dan alleen nog maar te juichen langs de zijlijn? Zeker niet. Effectief management bestaat uit vier aspecten: leiderschap, ondernemerschap, organisatie en coaching. Dit zijn allemaal essentiële rollen die een manager moet beheersen om succesvol te zijn. Het draait dus niet alleen om coachen, maar om het combineren van al deze vaardigheden om het beste uit jezelf en jouw team te halen. 

1. Leiderschap: aan jou de taak om te inspireren. Neem een voorbeeld aan Nelson Mandela en Freddy Heineken: leiders met aandacht voor doelen en wensen van ieder individu, die helpen bij de realisatie daarvan. Ook innoveren en durven veranderen vallen onder deze noemer. 
2. Ondernemerschap: een manager moet beschikken over commercieel talent. Daarnaast is het belangrijk dat hij inzicht heeft in wie welke taken het best kan oppakken, zodat hij juist kan delegeren. Daarnaast zijn plannen en beoordelen cruciaal. 
3. Organisatie: focus op sturing, processen en projectmatig werken vallen onder de noemer organisatie. Wat is het doel? Welk resultaat moet er worden behaald en hoe wordt dat gemeten? Wat zijn de randvoorwaarden, eisen en kaders waarin moet worden gewerkt? Dit soort vragen moeten managers on top of mind hebben. 
4. Coaching: coachend leidinggeven is gericht op samenwerking en ontwikkeling. Er is ruimte om fouten te maken en risico’s te nemen. Soms is het goed om medewerkers in het diepe te gooien. Daarnaast geldt ‘eerlijkheid duurt het langst’ in dit managementaspect. Ben je bijvoorbeeld niet zeker of iemand de uitdaging aan kan? Spreek dat dan uit en overleg. 

Het is onmogelijk om op alle vier deze aspecten uit te blinken, en dat is ook niet nodig. Iedere manager moet hierin zijn of haar eigen mix vinden. Je moet een eigen stijl ontwikkelen die past bij het team en de organisatie. Dus nee, er is geen heilige graal. Via de gratis assessmenttool ontdek je in welk van de vier rollen jouw kracht ligt en wat jouw valkuilen zijn. 

Ontwikkel je tot allround manager 

Als effectieve manager voel je aan wanneer je jouw rol als coach moet afwisselen met de andere rollen beschreven in dit artikel. Vind je dit soms nog lastig? Bij ISBW helpen we je om deze voelsprieten verder te ontwikkelen. Met een Post HBO-opleiding leer jij als manager op een hoger niveau te presteren en ontwikkel je de kennis en skills die je nodig hebt om alle managementrollen effectief te beheersen.  

Ook kun je ervoor kiezen om je verder te verdiepen in één specifieke rol. Bijvoorbeeld met de Post HBO Coaching en Verandering, of de Post HBO Inspirerend Leidinggeven. Voor elke rol is er ruim aanbod!