Iemand die iets leert is gemotiveerd

De stelling ‘iemand die iets leert is gemotiveerd’ kun je op twee manieren bekijken. De ene manier is: je bent gemotiveerd, want je wilt iets nieuws leren. En dat toont aan dat je gemotiveerd bent om jezelf te verbeteren. Maar je kunt het ook van een andere kant bekijken. Namelijk dat je (weer) gemotiveerd wordt omdat je iets nieuws leert. Het geeft je bijvoorbeeld een goed gevoel dat je weer nieuwe kennis hebt opgedaan, of dat je een nieuwe vaardigheid onder de knie hebt gekregen. 

Wat is motivatie?

Er zijn veel definities voor motivatie te vinden. Volgens Van Dale bijvoorbeeld is motivatie een “geheel van factoren (ook aandriften en beweegredenen) waardoor gedrag gestimuleerd en gericht wordt” of “een sterkte of intensiteit van de innerlijke gesteldheid die iemand brengt tot het verrichten of het nalaten van bepaalde gedragingen”.

Intrinsiek of extrinsiek?

Er zijn verschillende soorten van motivatie. Intrinsieke motivatie en extrinsieke motivatie. Intrinsieke motivatie wordt gedreven door interesse of plezier in de taak zelf. Dit type motivatie komt voort uit je eigen wil. Je bent bijvoorbeeld gemotiveerd om een opleiding te volgen omdat je promotie wilt maken of juist een heel andere kant op wilt met je loopbaan.

Extrinsieke motivatie komt niet vanuit jezelf maar van buiten. Veelvoorkomende extrinsieke motivaties zijn beloningen zoals geld en cijfers, dwang en dreiging met straf. Ook competitie is in het algemeen extrinsiek omdat het aanmoedigt om te winnen en anderen te verslaan. Bij extrinsieke motivatie doe je iets omdat het van een ander moet.

Vragen over de redenen van menselijk gedrag, motivatie dus, zijn al zo oud als de mensheid zelf. Oude Griekse wijsgeren als Socrates, Plato en Aristoteles hielden zich achtereenvolgens al bezig met deze kwestie. Aristoteles maakte een onderscheid tussen irrationele en rationele motivatie. Emoties als plezier en pijn waren volgens hem de basis voor irrationele motivatie. Logica is dan de basis voor rationele motivatie.

Motivatie speelt een cruciale rol bij leren

Ook onderwijspsychologen zijn bijzonder geïnteresseerd in motivatie, vanwege de cruciale rol die het speelt bij het leren. Motivatie kan verschillende effecten hebben op hoe studenten leren en hoe ze zich gedragen ten opzichte van de leerstof. Bijvoorbeeld gedrag sturen op bepaalde doelen, leidt tot meer inspanning en volharding en betere prestaties. Maar studenten zijn niet altijd intrinsiek gemotiveerd en hebben soms extrinsieke motivatie nodig. Die kan door de docent of trainer worden gecreëerd. Extrinsieke motivatie speelt een rol als een student iets moet doen of op een bepaalde manier moet handelen door invloed van buitenaf. Zoals de noodzaak om goede cijfers te halen. Uit onderzoek blijkt dat studenten die een meer interne locus of control, dus het gevoel hebben zelf hun leven te bepalen, academisch succesvoller zijn.

Optimaal resultaat behalen

Hoe en in welke mate iemand gemotiveerd is, kan dus per persoon verschillend zijn en ook nog afhangen van externe factoren als situatie en omgeving. Voor opleiders en docenten is het dus belangrijk dit goed in te kunnen schatten bij studenten. Want dan kunnen ze studenten beter begeleiden en helpen om optimaal resultaat te behalen.